Η «χρυσή πεντάδα» την εποχή που ήταν η καλύτερη ομάδα της Ευρώπης. Από αριστερά διακρίνονται οι Στεφανίδης, Μανιάς, Ρουμπάνης, Χολέβας και Παπαδήμας

 Το esake.gr αποχαιρετά τον Παναγιώτη Μανιά, που «έφυγε» από την ζωή την προηγούμενη Τετάρτη (8/7) και ήταν μέλος της «χρυσής πεντάδας» του Πανελληνίου, της πρώτης ελληνικής ομάδας, της οποίας η φήμη ξεπέρασε τα σύνορα.

Ο Παναγιώτης Μανιάς ήταν γεννημένος στις 6 Οκτωβρίου 1932 στο Βέλος Κορινθίας, αλλά μεγάλωσε στις γειτονιές της Κυψέλης. Από παιδιά και πριν γίνουν αθλητές του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου ήταν φίλος με τον Μίμη Στεφανίδη, το δεύτερο εν ζωή μέλος της «χρυσής πεντάδας». Το 2007 «έφυγε» από την ζωή ο παλαιότερος της παρέας Θέμης Χολέβας, πριν δύο χρόνια απεβίωσε ο Αριστείδης Ρουμπάνης και μαζί με τον Στεφανίδη εν ζωή είναι ο Ντίνος Παπαδήμας. Οι Στεφανίδης, Παπαδήμας ήταν το δίδυμο των γκαρντ, ο Μανιάς έπαιζε στην θέση ελ, το σημερινό «τριάρι» και οι Χολέβας, Ρουμπάνης ήταν το δίδυμο των ψηλών.

Ο Μανιάς που ήταν ιδιαίτερα ψηλός για την εποχή, είχε ύψος 1μ.87, παράλληλα με το μπάσκετ, ήταν πανελληνιονίκης του ύψους, ενώ σε ηλικία 23 ετών έκανε για πρώτη φορά άλμα εις μήκος και πήδηξε 7 μέτρα, ενώ το ρεκόρ Ελλάδας ήταν 7,3. Θεωρούσε ότι ένα από τα βασικά συστατικά στοιχεία της επιτυχίας της «χρυσής πεντάδας» ήταν ότι όλα τα μέλης της έκαναν στίβο παράλληλα με το μπάσκετ.

«Είχαμε πολύ μεγάλες αθλητικές ικανότητες, βρήκαμε μια καταπληκτική «χημεία» και ήμασταν τυχεροί γιατί είχαμε προπονητή τον Νίκο Νησιώτη, έναν πνευματικό άνθρωπο παγκόσμιας εμβέλειας», είχε δηλώσει ο Μανιάς σε συνέντευξη του στο περιοδικό AllStar Basket. Ο Νησιώτης ήταν καθηγητής στην Θεολογική Σχολή Αθηνών.

Στην πρώτη ομάδα του Πανελληνίου ο Μανιάς αγωνίστηκε για «παρθενική» φορά σε ηλικία 17 ετών, το 1949. Η «χρυσή πεντάδα» κατέκτησε τρία Πανελλήνια Πρωταθλήματα (1953, ’55 και ’57), αλλά ήταν άτυχη γιατί δεν πρόλαβε την θέσπιση των ευρωπαϊκών διοργανώσεων του μπάσκετ. Η φήμη της ξεπέρασε τα ελληνικά σύνορα, ωστόσο, με την κατάκτηση δύο τουρνουά, στις Βρυξέλλες το 1954 και στο Σαν Ρέμο το ’55. Στα δύο τουρνουά μετείχαν οι κορυφαίες ομάδες της Γηραιάς Ηπείρου.

Ο Πανελλήνιος βραβεύεται το 1957 από τον Δήμο Αθηναίων ύστερα από διεθνή επιτυχία του. Από αριστερά διακρίνονται οι Μανιάς, Πουλακίδας, Στεφανίδης, Γιώργος Ρουμπάνης, ο δήμαρχος Αθήνας Παυσανίας Κατσώτας, ο Αριστείδης Ρουμπάνης, ο προπονητής Νίκος Νησιώτης και οι Ιερεμιάδης, Χολέβας και Μακρυνικόλας

 «Παρ’ ότι δεν υπήρχε περιορισμός στον χρόνο της επίθεσης και τα περισσότερα καλάθια, που πετυχαίναμε ήταν μέσα από την ρακέτα και όχι με μακρινά σουτ, ο Πανελλήνιος έκανε σκορ πάνω από 90 πόντους και στην καλή εποχή μας, δεν ήμασταν ικανοποιημένοι, αν δεν πετυχαίναμε 100 πόντους, έστω και εάν νικούσαμε», είχε θυμηθεί ο Μανιάς στην ίδια συνέντευξη.

Χάρις στις αθλητικές ικανότητες των αθλητών της και την πολύ καλή συνεργασία που είχαν μεταξύ τους, η «χρυσή πεντάδα» είχε τελειοποιήσει τον αιφνιδιασμό. Ο θρύλος αναφέρει ότι οι Γιουγκοσλάβοι είχαν κινηματογραφήσει αγώνες του Πανελληνίου για να διδάξουν στις ομάδες τους τον τρόπο παιχνιδιού της «χρυσής πεντάδας».

«Σε ματς της Εθνικής απέναντι στην Γιουγκοσλαβία στο πρώτο ημίχρονο είχα βάλει έναν πόντο και στο δεύτερο 30», είχε περιγράψει ο Μανιάς και είχε σημειώσει: «Νομίζω ότι αυτή η ήττα από την Ελλάδα, που τότε ερχόταν τελευταία σε όλα τα αθλήματα, αποτέλεσε κίνητρο για τους Γιουγκοσλάβους να ασχοληθούν πιο σοβαρά με το μπάσκετ και να δημιουργήσουν την κυριαρχία τους στα επόμενα χρόνια». Με την Εθνική είχε 24 συμμετοχές και μέσο όρο πόντων 7,26.

Ο Μανιάς είχε τονίσει, επίσης, τη νίκη του Πανελληνίου επί της Εθνικής Ενόπλων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής με διαφορά 10-15 πόντους: «Οι Αμερικάνοι έκαναν περιοδεία στην Ευρώπη και όπου έπαιζαν «διέλυαν» τους αντιπάλους. Εμείς παίξαμε εκείνη την ημέρα σαν ντοπαρισμένοι και τους νικήσαμε. Δεν μπορούσαν να το… χωνέψουν».

Ο Μανιάς ήταν το πρώτο μέλος της «χρυσής πεντάδας» που αποχώρησε από το μπάσκετ. Το 1956 αν και φοιτούσε στην Βιομηχανική Σχολή, αποφάσισε αιφνίδια να φύγει για σπουδές στα μαθηματικά και την στατιστική στο περίφημο UCLA των ΗΠΑ. Επέστρεψε για λίγους μήνες το 1957 για να βοηθήσει τον Πανελλήνιο να κατακτήσει το Πρωτάθλημα και στην συνέχεια έμεινε στις ΗΠΑ μέχρι το 1970.

Μετά την οριστική επιστροφή του στην Ελλάδα, διέπρεψε στο μπρίτζ και ήταν μέλος της Εθνικής ομάδας. 

«Ευχαριστήθηκα το μπάσκετ και θυμάμαι τον κόσμο να κρέμεται σαν τα σταφύλια για να παρακολουθήσει το φαινόμενο του Πανελληνίου», είχε εξομολογηθεί στην συνέντευξη του στο AllStar Basket και είχε επισημάνει: «Δεν είχαμε οικονομικό κίνητρο, για να έχει η «χρυσή πεντάδα» μεγαλύτερη συνέχεια».